مرکز دانش صنعت تاسیسات

اغلب کمپرسورهایی که در سیستم های تبرید تراکمی کار می کنند از نوع رفت و برگشتی (Reciprocating) بوده  و توسط گاز برگشتی از اواپراتور خنک می شوند . یعنی سیم پیچهای موتور در معرض جریان مستقیم گاز مبرد قرار دارد. و اگر چنانچه درجه حرارت اواپراتور در شروع راه اندازی و یا بر اثر کمبود گاز بالا رود و یا درجه حرارت محیط اطراف کمپرسور بالا باشد، از طرفی با عبور جریان الکتریکی از سیم پیچها و پدیده نیروی ضد محرکه در آنها مقداری حرارت تولید می گردد که اگر توسط سیستم خنک وکننده (گاز برگشتی) جذب نشود حرارت سطحی سیم پیچها افزایش می یابد و به آنها آسیب می رساند. یکی از راه های کنترل درجه حرارت به خصوص در کمپرسورهای تک فاز استفاده از یک ترموستات بی متالی در محفظه سیم پیچهاست که بر اثر افزایش حرارت مدار الکتریکی سیم پیچها را قطع می کند. و با خنک شدن مجدداً وصل می گردد.

در موتور کمپرسورهای سه فاز روش کنترل درجه حرارت سیم پیچها متفاوت بوده و برای اطمینان بیشتر مدار از سنسورهای تابع تغییرات حرارت و در نتیجه تغییر در مقاومت الکتریکی استفاده گردیده است.(Stator Stat)

با پیشرفت علم الکترونیک و آشنایی با خصوصیات نیمه هادیها از جمله ترمیستور (Thermistor) کنترل درجه حرارت سیم پیچهای موتورکمپرسور با دقت و حساسیت بیشتری انجام می گیرد. و با طراحی درست مدار می توان از روش شدن مجدد کمپرسور بطور خودکار جلوگیری نمود. درون هر کلاف از سیم پیچها یک عدد سنسور (ترمیستور) نصب و با یکدیگر سری بسته شده و از محفظه موتور خارج شده است. این سنسورها درمدار بوبین یک رله مغناطیسی قرار می گیرند.

طرز کار مدار بدین ترتیب است که در حالتی که موتور خاموش است و جریانی نیز از سیم پیچهای موتور نمی گذرد سطح سیم پیچها نیز خنک می باشد و ترمیستورها دارای مقاومت زیادی هستند.(لازم به توضیح است که ترمیستورهای فوق هرکدام در داخل یک سری به هم متصل هستند.) و ولتاژ لازم به بوبین رله نمی رسد در نتیجه بوبین نیز در حالت عادی قرار می گیرد یعنی تیغه مشترک آن در حالت C به NC متصل می باشد و با اتصال کلید CB بوبین C کنتاکتور تغذیه می شود و موتور کار می کند. حال اگر چنانچه درجه حرارت سیم پیچها از حدی که باعث شود به سیم پیچها آسیب برسد( بالاتر از 100^oc    مقاومت ترمیستورها کم شده و مدار بوبین رله کامل شده و ولتاژ لازم به بوبین می رسد و در نتیجه مغناطیس می شود و دو کنتاکت N.C² وN.O³ تغییر حالت می دهند یعنی مدار بوبین کنتاکتور باز شده و موتور کمپرسور خاموش شده و سیم پیچ هادر برابر افزایش درجه حرارت حفاظت می شوند.