مرکز دانش صنعت تاسیسات

تابستان گذشته با قطعی ناگهانی برق بسیاری از مصرف‌کنندگان خانگی سرگردان و کارخانه‌ها نیز ضرر و زیان زیادی را متحمل شدند اما کسی از ضرر و زیان اصناف چیزی نگفت.

خدا می‌داند چه میزان محصولات خوراکی در خرده‌فروشی‌ها فاسد شد و بعد سرنوشت این مواد فاسد شده به کجا رسید. خدا می‌داند واحد‌های صنفی چقدر از فروش و البته تولیدکننده‌‌ها از تولید بازمانده و ضرر کردند. فشار روانی‌ که اصناف در این بحبوحه اقتصادی تحمل کردند را هیچ‌کس مورد بررسی و آمارگیری قرار نداد و حالا این نگرانی وجود دارد که در تابستان ۹۸ نیز چنین شرایطی تکرار شود.

 

 

امسال این فشار‌ها بیشتر خواهد بود چراکه در شرایط تحریم نیاز به فعالیت بیشتری ازسوی اصناف و البته سایر بخش‌ها از جمله صنعتی داریم. به نظر می‌رسد وزارت نیرو برنامه‌هایی دارد تا با مدیریت مصرف صرفه‌جویی قابل‌توجهی در مصرف برق را رقم زند. یکی از این طرح‌ها سرویس رایگان ۶ میلیون کولر است. رقمی که به عقیده کارشناسان آنقدر زیاد است که اجرایی کردن آن در چند ماه را غیرممکن می‌کند. اما موضوع اصلی این است که وزارت نیرو این کار را با کدام نیروی انسانی انجام خواهد داد؟ نیروی انسانی‌ که آمار آنها به‌احتمال زیاد حدود ۱۰.۰۰۰ نفر سرویس‌کار ماهر و آموزش دیده خواهد بود. آیا تعمیرکاران رسمی و دارای مجوز کولر مامور این کار می‌شوند یا اینکه افرادی ناشناخته و غیرمجاز‌ها به همکاری با دولت به اصطلاح مفتخر می‌شوند.

 

معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی خبر داده که به زودی ۶میلیون کولر گازی و آبی با هدف کاهش مصرف به‌طور مجانی، سرویس دوره‌ای می‌شود. البته گفته می‌شود که این موضوع در حد پیشنهاد است و هنوز قطعی نشده است.
همایون حائری در گفت‌وگو با ایرنا اظهار کرد: این طرح یکی از ۱۱برنامه وزارت نیرو برای مدیریت مصرف برق در تابستان ۹۸است که اکنون در اولویت شرکت توانیر قرار دارد.
وی ادامه داد: سازکار اجرایی این برنامه در بودجه سال آینده دیده خواهد شد و منابع اعتباری آن نیز از طریق منابع بودجه‌ای تامین می‌شود.
معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی افزود: در این طرح قرار است ۵میلیون کولر آبی و یک میلیون کولر گازی به‌طور مجانی سرویس شود تا بازدهی آنها افزایش یابد.
وی تاکید کرد: این ۶میلیون کولر گازی و آبی، تنها متعلق به سازمان‌های دولتی نیست و مشترکان خانگی نیز شامل این طرح می‌شوند.
حائری منابع مورد نیاز برای اجرای این طرح را هزار میلیارد ریال عنوان و اظهار کرد: اجرای این طرح مصرف برق در زمان اوج مصرف (پیک) را ۵۰ مگاوات کاهش می‌دهد.
ایرنا در گزارش خود آورده است: براساس برآوردهای انجام شده درباره مصرف برق در تابستان ۹۸ و همچنین با در نظر گرفتن ظرفیت تولید در ابتدای مرداد، در اوج بار سال آینده حدود ۸هزار مگاوات کمبود قدرت قابل اتکا وجود دارد که برای جبران آن، قرار است تا تابستان ۹۸، ۵هزار و ۲۲۳مگاوات به ظرفیت نیروگاه‌های حرارتی، ۵۹۸ مگاوات به ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر و ۱۵۰مگاوات به ظرفیت نیروگاه‌های برقابی اضافه شود و در کنار این افزایش تولیدها، ۳هزار مگاوات نیز از طریق اجرای برنامه‌های «مدیریت مصرف» جبران کند.
این طرح در نگاه نخست طرحی مثبت برای مدیریت مصرف انرژی است که باید ازسوی افراد با تجربه‌ای که سال‌ها زندگی خود را از این طریق گذرانده‌اند انجام شود. این بیم می‌رود که نکند ماجرای عکاس‌ها تکرار شود و دولت به‌جای استفاده از عکاسان صنفی از افراد بی‌تجربه که هیچ تضمینی به کار آنها نیست، استفاده کرده و افرادی که با مشقت‌های فراوان پروانه کسب می‌گیرند، مالیات و اجاره ملک و ده‌ها هزینه دیگر را می‌پردازند با بی‌توجهی دولت به ورطه ورشکستگی کشیده شده و بخشی از نظام شکل گرفته اصناف را از هم بپاشد.
این نگرانی‌ها زمانی تشدید می‌شود که رئیسان اتحادیه‌های مربوط از این طرح دولتی اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند.

بی‌اطلاعی تعمیرکاران صنفی کولر
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و تعمیرکاران صنایع برودتی، تهویه مطبوع، لباسشویی و قطعات یدکی تهران در این‌باره گفت: این خبر را هم اکنون می‌شنوم و از جزییات آن بی‌اطلاع هستم.
علی جمالی در گفت‌وگو با خبرنگار «گسترش‌تجارت» اظهار کرد: سرویس کولر‌ها مربوط به ماه‌های فروردین و اردیبهشت است. همه افرادی که پروانه کسب دارند آموزش‌های لازم را دیده‌اند و اتحادیه می‌تواند در صورت بروز هر گونه مشکل، به سرعت به مشکلات پیش آمده رسیدگی کند.
وی افزود: اینکه دولت بخواهد بدون کمک گرفتن از اتحادیه و افراد صنفی ۶میلیون کولر آبی و گازی را تعمیر کند، دخالت در امور صنفی است و مشکلات زیادی را برای صنف ما پیش می‌آورد.
جمالی گفت: این موضوع را از طریق اتاق اصناف تهران پیگیری خواهیم کرد تا با همکاری دولت به نتیجه خوبی در کاهش مصرف انرژی در تابستان پیش رو برسیم.

اتحادیه‌ها ضمانت بر عملکرد می‌دهند
در ادامه تهیه این گزارش پرسشی هم از یکی از شهرستان‌ها داشتیم. در سمنان مسئولیت تعمیر کولر‌های آبی و گازی با اعضای اتحادیه خدمات فنی لوازم برقی و الکترونیک است. از این‌رو با رئیس این اتحادیه صحبتی داشتیم.
رئیس اتحادیه خدمات فنی لوازم برقی و الکترونیک سمنان در این‌باره گفت: این خبر را هم اکنون می‌شنوم. حسین مقبل در گفت‌وگو با خبرنگار «گسترش‌تجارت» اظهار کرد: این کاری تخصصی است و به‌طور قطع باید از نیروهای انسانی این استفاده شود که در این زمینه تخصص دارند و بهترین افراد، اعضای صنفی هستند که پروانه کسب دریافت کرده و از هر نظر عملکردشان مورد ضمانت اتحادیه‌هاست.
وی ادامه داد: این افراد قرار است وارد خانه‌های مردم یا نهاد‌های دولتی شوند و از این‌رو، صحت و سلامت اخلاقی و رفتاری آنها باید مورد تضمین باشد. از سوی دیگر افراد صنفی اجاره مغازه می‌دهند، هزینه پروانه کسب را می‌پردازند، مالیات می‌پردازند و هزینه‌های بسیاری دارند. حال اینکه سرویس و نصب کولر از اصلی‌ترین راه‌های معاش آنها است و این کار هم یک شغل فصلی به شمار می‌آید. البته اعضای ما کارهای دیگری را هم در ایام سال انجام می‌دهند اما این کارها به اندازه حوزه کولر آبی و گازی درآمدی برای صنف خدمات فنی لوازم برقی و الکترونیک ندارد.
مقبل گفت: اعضای صنف خدمات فنی لوازم برقی و الکترونیک همه کارهایی که دولت انتظار داشته را انجام می‌دهد و اینکه خود دولت در کسب و کار این صنف خللی ایجاد کند، پذیرفتنی نیست.
رئیس اتحادیه خدمات فنی لوازم برقی و الکترونیک سمنان درصورتی که صنف ما دچار مشکل شود، صنوف وابسته نیز درگیر خواهند شد. سیم‌پیچ‌ها، یدکی‌ها، نصاب‌ها و... صنوفی هستند که نباید نادیده گرفته شوند.

این طرح امکان اجرایی ندارد یک عضو هیات علمی دانشگاه آزاد و کارشناس بهینه‌سازی مصرف انرژی نیز در این‌باره گفت: این طرح می‌تواند بخشی از مشکلات مصرف برق و خاموشی‌های احتمالی تابستان آینده را رفع کند، مشروط به اینکه توانایی اجرای آن وجود داشته باشد.
داوود صفایی در گفت‌وگو با خبرنگار «گسترش‌تجارت» اظهار کرد: به نظر می‌رسد ۵میلیون کولر آبی و یک میلیون کولر گازی در این طرح سرویس شوند که هزینه آن ۱۰۰میلیارد تومان است. این طرح می‌خواهد در مصرف ۵۰مگاوات برق صرفه‌جویی کند؛ به عبارتی هزینه هر مگاوات صرفه‌جویی ۲میلیارد تومان می‌شود. نفس موضوع بسیار خوب و دارای اهمیت است چرا‌که وزارت نیرو پس از ۴۰سال به فکر این افتاده که برنامه مدیریت مصرف انرژی کاری انجام دهد که این کار بسیار درستی است. وزارت نیرو تا امروز تنها به افزایش تولید می‌پرداخته است که این کار نادرستی بود. با توجه به اینکه نرخ انرژی در ایران واقعی نیست منجر به اتلاف منابع کشور می‌شد.
وی ادامه داد: ضمن اینکه تولید بیشتر به آلودگی هوا و تولید گازهای گلخانه‌ای منجر می‌شود که باید با مدیریت مصرف مانع از افزایش تولید بی‌حد و حساب شد. در ۱۱ راهکاری که وزارت نیرو برشمرده است، سرویس رایگان کولر‌های گازی و آبی راهکار هشتم است اما به‌سادگی نمی‌توان گفت که این کار شدنی است. سرویس ۶میلیون کولر در چند ماه، کار بسیار سنگینی است و می‌توان گفت که غیرممکن است. برای این کار باید حدود ۱۰.۰۰۰سرویس‌کار ماهر و آموزش دیده در نظر گرفته شود.
این مدرس دانشگاه تصریح کرد: شاید منطقی‌تر باشد که اجرای این طرح برای ۵سال در نظر گرفته شود چراکه بهتر است یک طرح به‌درستی انجام شود و نه اینکه در نهایت شاهد انجام ۱۰درصدی آن باشیم. باید در نظر داشته باشیم که سرویس کولر‌های آبی که به‌طور معمول در فضاهای خاصی قرار داده می‌شوند، به سادگی امکان‌پذیر نیست. هرچند هرکاری که انجام شود خوب است چرا‌که در بحث سرویس کولر آبی صرفه‌جویی در مصرف آب نیز نتایج مطلوبی دارد.
وی ادامه داد: صرفه‌جویی ۵۰مگاواتی با سرویس کولرهای گازی و آبی به نظر امکان‌پذیر نیست. نخست باید دید منظور از سرویس کولرهای گازی دقیقا چه نوع سرویس‌هایی است. به‌طور معمول این نوع از سرویس‌ها نمی‌تواند این حجم از صرفه جویی را به‌دنبال داشته باشد. برای اینکه صرفه‌جویی در مصرف بیشتری داشته باشیم تهیه و نصب سایه‌بان برای کولرهای آبی نیز می‌تواند مد نظر قرار گیرد.
صفایی بیان کرد: باید در نظر داشته باشیم که خسارت خاموشی‌های بسیار سنگین است و در نتیجه وزارت نیرو هر بودجه‌ای را برای مدیریت مصرف برق در نظر بگیرد به‌طور قطع به صرفه است. منتها باید این بودجه‌ها صرف طرح‌های امکان‌پذیر شود. در این طرح نیز ما نگران هستیم که دولت نتواند آن را به‌طور کامل اجرایی کند. ضمن اینکه تجربه‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه گاهی دولت به‌دلیل تغییرات مدیریتی و کمبود بودجه به تعهداتی که با پیمانکاران بخش خصوصی دارد، پایبند نیست و از این رو بخش خصوصی‌های فعال در زمینه مدیریت مصرف برق به‌طور معمول تمایل به همکاری با دولت ندارد و این یکی از نکاتی است که ممکن است به این طرح آسیب بزند.