مرکز دانش صنعت تاسیسات

در گفتگوها و تبادل نظر اوليه بين مهندسين معمار و مهندسين تاسيسات مکانيکي که اغلب براي هماهنگ نمودن ايده هاي معماري با طرح تهويه مطبوع صورت مي گيرد، يکي از مهمترين موضوعات، تعيين حدود تقريبي اماکن و معابر تجهيزات مکانيکي است. در مراحل اوليه طراحي پروژه نوع و نشان تجاري تجهيزات به طور دقيق مشخص نمي شود، بنابراين بهطور معمول نمي توان با اتکا به مشخصات فيزيکي مدلي خاص، به نتيجه رسيد، علاوه بر اين، مباحث مطروحه در مرحله اول طراحي (فاز يک) قطعي نبوده و احتمال تغييرات بساري در آن وجود دارد

براي تخمين ابعاد و اندازه ها در مرحله اول طراحي معماري و تاسيسات مکانيکي مي توان از جداول و اطلاعاتي که در پي مي آيند استفاده نمود.

به طور قطعي براي تعيين جانمايي نهايي تجهيزات و دست يابي به ابعاد و اوزان دقيق بايد از طریق مراجعه به کاتالوگ کارخانجات سازنده که انتخاب محصول آنها قطعيت يافته، اطلاعات دقيق را به دست آورد.

جداولي که در ادامه مي آيند، تنها شامل تجهيزات حجيمي که تاثيرات قابل توجه بر معماري دارند مي شوند.
ساير تجهيزات کم حجم معمولا داراي تاثيرات چندان مهمي بر روند طرح معماري نيستند.
سقف کاذب از جمله مهمترين معابر کانال ها و لوله ها هستند که براي ساختمان غير درماني ارتفاع آنها بين 30 تا 60 سانتي متر درنظر گرفته مي شود و براي ساختمان هاي درماني به دليل حجم زياد کانال هاي هوا نبايد ارتفاع آن به ويژه در راهرو کمتر از 100 سانتي متر درنظر گرفته شود.
در کنار سقف کاذب که نقش معابر افقي را به عهده دارند، معابر عمودي يا شفت ها نيز به ويژه در ساختمان هاي چند طبقه از اهميت زيادي برخوردارند، سطح معابر عمودي يا شفت ها تابعي از تعداد لوله ها و سطح مقطع کانال ها هستند که بنا به نوع ساختمان، منطقه بندي و نوع سيستم گرمايش و تهويه مطبوع داراي تنوع و تفاوت هاي زيادي است. محل استقرار شفت ها نيز به همين نسبت متفاوت و متنوع است.

اما علي رغم تمامي امکانات متنوع و تفاوت هاي زياد به طور کلي مي توانيم به ازاي هر 1500CFM هواي رفت برگشت و تخليه به طور جداگانه 0.2 متر مربع سطح براي عبور عمودي کانال ها در نظر بگيريم.

تخمين ابعاد ديگ فولادي بخار:

براي تخمين ابعاد ديگ مي توان به ترتيب زير عمل نمود:

تعيين حجم تقريبي ديگ بر اساس ظرفيت توليد بخار از طريق جدول زير:

با استفاده از رابطه تجربي زير عرض تقريبي ديگ بر حسب M به دست مي آيد. در اين رابطه V حجم تقربي ديگ بر حسب M³ و W عرض تقريبي ديگ است:

 

طول تقريبي ديگ تقريبا 2 تا 2.1 برابر عرض و ارتفاع ديگ تقريبا 10 درصد بيشتر از عرض آن است.
          • مثال: ابعاد ديگ بخار به ظرفيت 10 TON/HR چنين برآورد مي شود:

           حجم تقريبي مطابق جدول معادل 67 متر مکعب است، بنابراين:

W = 3.2 M                       عرض ديگ 
3.2 × 1.1 = 3.5 M           ارتفاع ديگ 
3.2 × 2.1 = 6.4 M            طول ديگ

تخمين وزن ديگ فولادي بخار:

وزن تقريبي ديگ فولادي بخار را براي حمل مي توان از طريق رابطه تجربي زير برآورد نمود:

وزن بر حسب تن = حجم ديگ / 3.3

وزن ديگ نصب شده در حال کار به علاوه آب داخل آن تقريبا دو برابر وزن خالص آن است.

 • مثال: وزن ديگي به ظرفيت 12 TON/HR براي حمل و در حالت کار چنين برآورد مي شود:

         بر اساس جدول، حجم ديگ مورد نظر در حدود 80 متر مکعب است، بنابراين وزن خالص آن بر اساس رابطه بالا معادل 24.2 تن است:

          وزن بر حسب تن = 80 / 3.3 = 24.2 TON

         و وزن در حال کار تقريبا 48.4 است.

تخمين ابعاد ديگ فولادي آبگرم:

تخمين وزن ديگ فولادي آبگرم:
با استفاده از جدول ابعاد و نيز به کار گرفتن رابطه تجربي زير مي توان حداقل تقريبي ديگ فولادي آبگرم نصب نشده را برآورد نمود:
وزن بر حسب تن = حجم ديگ / 3.3 
     • مثال: حداقل وزن تقريبي ديگي به ظرفيت 600.000 KCAL/H چنين برآورد مي شود:
      مطابق جدول ابعاد:
      ارتفاع تقريبي 170 سانتي متر
      عرض تقريبي 150 سانتي متر
      طول تقريبي به ازاي هر 50000 کيلوکالري در ساعت 22 سانتي متر.

600.000 / 50.00 = 12 × 22 = 264 CM
2.6 × 1.7 × 1.5 = 6.63 M³
6.63 / 3.3 = 2 TON

تخمين ابعاد ديگ فولادي آبگرم:

 

200000 / 8000 = 25    -->      25 × 10 = 250 CM
200000 / 9000 = 29    -->      29 × 10 = 290 CM
200000 / 15000 = 13  -->      13 × 12 = 156 CM
200000 / 35000 = 6    -->      6 × 17 = 102 CM
 

تخمين وزن ديگ چدني به ازاي هر 200 تا 250 کيلوکالري در ساعت ظرفيت گرمايي 1 کيلوگرم مي شود.