توسعه پايدار نيازمند منابع انرژي مطمئن و هميشگي است. جمعيت كنوني جهان در حدود 6 ميليارد نفر است كه تا سال 2025 ميلادي به بيش از 8 ميليارد نفر خواهد رسيد. اين رشد جمعيت در حالي است كه سطح رفاه عمومي، به خصوص در كشورهاي در حال توسعه، به سرعت بالا مي‌رود. تقاضاي عمومي براي زندگي بهتر،مصرف بالاتر انرژي را دنبال دارد و شوراي جهاني انرژي (WEC) پيش بيني مي‌كند كه مصرف انرژي در سال 2050 در مقايسه با سال 2002، دو برابر يعني معادل EXA JOUL/YR 800 خواهد رسيد.

ضريب رشد مصرف انرژي در كشورهاي در حال توسعه در حال افزايش است كه اين مقدار در كشورهاي جمهوري اسلامي ايران، بيشتر از رشد جهاني است و بر همين اساس، گسترش اقتصادي و صنعتي، هماهنگي سيستم عرضه و تقاضا را در سياست‌ها و برنامه‌ريزي‌هاي انرژي كشور لازم دارد. اين در حالي است كه انرژي هسته‌اي منبع مطمئني از نظر ميزان توليد، پيشرفت تكنولوژي و صرفه اقتصادي به حساب مي‌آيد.
با توجه به اين كه منابع انرژي فسيلي، هم از نظر توليد گاز دي‌اكسيدكربن و آلودگي محيط زيست زيان‌آورند و هم به عنوان منبع با ارزش توليد مواد پتروشيميايي و صنعتي ارزشمند، لازم است براي نسل‌هاي آينده حفظ شود،ضروري است كه مصرف آن به عنوان سوخت به تدريج كنار گذاشه شود. از سوي ديگر، هم اكنون منابع انرژي‌هاي تجديدپذير نيز همگي از نظر تكنولوژي، صرفه اقتصادي و همچنين ميزان توليد، جانشين مناسبي براي انرژي فسيلي به حساب نمي‌آيند.
اگر چه سياست‌ توسعه پايدار، وجود و تكامل تكنولوژيكي همه منابع توليد انرژي را در كنار هم مي‌طلبد، اما حفاظت از محيط زيست ايجاب مي‌كند تا تكنولوژي‌ايي حمايت شوند كه در فرايند ساخت تجهيزات و كاركرد سيستم آنها، كنترل‌هاي لازم انجام شود تا ايمني و محيط زيست آسيب نبيند.
اين در حالي است كه بايد توجه داشت هم اكنون تجهيزات و نيروگاه‌هاي هسته‌اي از پيشرفته‌ترين تكنيك‌هاي مديريتي برخوردارند.

در جهان كنوني از منابع مختلفي براي تامين انرژي استفاده مي‌شود كه ميزان توليد، نقش هر كدام را در عرصه پشتيباني توسعه كشورها نشان مي‌دهد كه بر اساس آمار IAEA، و بقيه، توسط ديگر منابع انرژي تامين مي‌شود كه نسبت هر كدام از آنها در مقايسه با دو منبع فوق، نسبتاً ناچيز است.
كشور جمهوري اسلامي ايران نيز در خردادماه 1384، طبق مصوبه مجلس شوراي اسلامي، قانون «استفاده صلح جويانه از انرژي هسته‌اي» و توليد 20 هزار مگاوات برق هسته‌اي را تا سال 1404 پيش بيني كرده است. وجود انرژي اتمي به پشتوانه سوخت هسته‌اي نياز دارد و بر همين اساس، ايران با برقراري پروسه سوخت هسته‌اي براي ادامه و پشتوانه انرژي اتمي خود برنامه‌ريزي كرده است.
بايد توجه داشت كه انرژي هسته‌اي در سه دهه گذشته نقش مهمي را در توليد انرژي پايدار در جهان ايفا كرده است و تكنولوژي آن در گذر زمان، پيشرفت‌هاي چشمگيري را تجربه كرده و اين روند، همچنان ادامه دارد.
جدول1-انواع نيروگاه‌هاي اتمي موجود در دنيا
(Nuclear power plants in commercial operation

 

GWe

Number

Main Countries

Reactor type

237

263

US,France,Japan,Russia

(PWR)

81

92

US,Japan,Sweden

(BWR)

11

26

UK

(Magnox & AGR)

19

38

Canada

CANDU (Phwr)

13

17

Russia

(RBMK)

1

3

Japan,Frane,Russia

(FBR)

 

 رشد روز افزون مصرف مستقيم انرژي و اتكاي كشورها به انرژي فسيلي،مصرف روزانه نفت را از 25 ميليون بشكه نفت در سال 1970 ميلادي، امروزه به 84 ميليون بشكه در روز افزايش داده است كه معادل 60 درصد كل نفت توليد شده در جهان به مصرف مستقيم انرژي مي‌رسد. در حالي كه مهم‌ترين دليل افزايش تقاضاي جهاني براي نفت، بالا رفتن مصرف نفت در آسيا و امريكاي لاتين است، زغال سنگ و گاز طبيعي هر كدام به ترتيب 17،3 درصد و 39 درصد از انرژي جهان را تامين مي‌كند.
زغال سنگ با توجه به توليد گاز دي‌اكسيدكربن و دي اكسيد گوگرد، محيط زيست را آلوده مي‌كند و از گاز طبيعي هم مي‌توان براي توليد بسياري از محصولات صنعتي با ارزش افزوده بالا استفاده كرد و به همين دليل،بهتر است هيچ كدام از آنها به عنوان سوخت استفاده نشوند و بر همين اساس، پيش‌بيني مي‌شود ميزان تقاضا براي نفت خام در سال 2015 به 90 ميليون بشكه برسد و اين در حالي است كه تقاضا براي گاز طبيعي بيش از 40 درصد افزايش خواهد يافت.
اطلاعات بدست آمده نشان مي‌دهد كه ميزان انتشار گاز دي‌اكسيدكربن در جو و در مقايسه با زمان امضاي پروتكل كيوتو در سال 1997،حدود 16 درصد بيشتر شده است و پيش‌بيني‌ها نشان مي‌دهد كه در سال 2010، اين ميزان 33 درصد بالاتر از مقدار آن در سال 1997 خواهد بود.
در جهان امروز، تقاضا براي الكتريسته در مقايسه با ساير انواع انرژي مصرفي، بيشتر است و به طور كلي، 40 درصد انرژي توليدي در جهان صرف توليد برق مي‌شود. بر اساس پيش بيني‌ها نشان مي‌دهد كه در سال 2010، اين ميزان مصرف انرژي از TWh 14000 در سال 1998 به TWh 23000 در سال 2020 خواهد رسيد.
تقاضا براي انرژي در كشورها در 3 بخش مطرح مي‌شود كه عبارتند از مصارف خانگي و بازرگاني، مصارف بخش صنعت و كشاورزي و مصارف در حوزه حمل و نقل، تقاضا براي الكتريسته در مقايسه با انواع ديگر انرژي به طور عموم با نسبت بيشتري بالا مي‌رود، تا جايي كه پيش بيني شده است از سال 1980 تا 2020، ميزان درخواست براي برق 2 برابر و براي دوره زماني مشابه در آينده، حتي تا سه برابر خواهد بود، بنابراين انرژي توليد شده از نوع الكتريسته عمده مصرف را تشكيل مي‌دهد. در حالي كه دنيا روند رو به رشد مصرف انرژي را دنبال مي‌كند، اما حدود يك سوم جمعيت جهان هنوز دسترسي به منابع الكتريسته ندارد در حالي كه نيروگاه‌هاي اتمي براي توليد برق و وصل به شبكه سراسري كاربرد  عملي مناسبي دارند. منابع انرژي‌هاي نو، اكثراً دائمي و پيوسته نيستند و تكنولوژي عملكرد ارزان و مداوم آنها هنوز به طور كامل پيشرفت نكرده است.
بنابراين، انرژي هسته‌اي به عنوان منبعي با قدرت توليد بالا جايگاه خاصي براي خود پيدا كرده است و سوخت هسته‌اي موجود، منبع مطمئن و فراواني محسوب مي‌شود. با توجه به گذشت بيش از 50 سال –نيروگاه، تا سال 2003 ميلادي، بيش از 16 درصد از كل الكتريسته جهان از انرژي هسته‌اي توليد مي‌شود(جدول 2 بيانگر نيروگاه‌هاي فعال دنيا و ميزان توليد آنهاست و در جدول 3، هزينه توليد هر كدام از انرژي‌ها در سال‌هاي بين 2005 تا 2010 نشان داده شده است).

جدول2-درصدسهم انرژي هسته‌اي در كل توليد برق در برخي از كشورهاي جهان

كشور

درصد ميزان توليد انرژي هسته‌اي

فرانسه

768

ليتواني

64.4

اسلواكي

54.3

بلژيك

54

اكراين

48.1

سوئد

46.1

ارمنستان

43.5

اسلواني

41

سويس

40

مجارستان

36.5

جمهوري كره

35.3

بلغارستان

32.1

جمهوري چك

30.2

فنلاند

28.9

ژاپن

27.3

آلمان

27.3

آمريكا

19.4

اسپانيا

17.4

روسيه

16

انگلستان

15.1

كانادا

14.7

روماني

13

آرژانتين

6.2

آفريقاي جنوبي

5.5

مكزيك

4.6

دانمارك

4.1

برزيل

2.5

هندوستان

2.5

پاكستان

2.3

چين

1.9

 

 

جدول3- قيمت تمام شده انواع انرژي‌ها طي سال‌هاي 2005-2010(cents/kwh)

 

 

كشور

زغال سنگ

هسته‌اي

گاز

فرانسه

64و4

22و3

74و4

روسيه

63و4

69و2

-

ژاپن

58و5

75و5

91و7

كره

44و3

07و3

25و4

اسپانيا

22و4

10و4

79و4

امريكا

48و2

33و3

33و2-71و2

كانادا

92و2

47و2-96و2

00و3

چين

18و3

54و2-08و3

-

 

كشورهايي كه بخش بزرگي از توليد الكتريسته آنها براي مصرف داخلي به وسيله انرژي هسته‌اي تامين مي‌شود، به ترتيب و با ذكر درصد عبارتند: فرانسه 8،76 درصد، ليتواني4،64 درصد، اسلواكي 3،54 درصد، بلژيك 54 درصد، آمريكا 4،19 درصد، روسيه 16 درصد، انگليس 15درصد، كانادا 7،14 درصد، و ژاپن 5،27 درصد، اما بزرگترين توليد كننده‌هاي انرژي اتمي در جهان عبارتند از آمريكا به ميزان 28درصد، فرانسه 18 درصد و ژاپن12 درصد.
بايد توجه داشت كه در هر واكنش هسته‌اي به ميزان Mev 200 (معادلJoule E-11 3،2) انرژي آزاد مي‌شود كه قابل مقايسه است با واكنش شيميايي سوختي كه از مولكول اكسيد كربن حاصل مي‌شود و ev 4 الكتريسته (معادل E-19 Joule 6،5) انرژي توليد مي‌كند.
شايان ذكر است يك نيروگاه با توان 1000 مگاوات، 80 درصد بهره‌دهي و 33 درصد توان گرمايي، به 5و2 ميليون تن زغال سنگ مرغوب (1و3 ميليون تن زغال سنگ سياه استراليايي) احتياج دارد كه همين توان نيروگاهي را مي‌توان با 153 تن اورانيوم طبيعي توليد كرد. البته در مورد نيروگاه‌هاي اتمي با سوخت‌هاي غني شده،اين ميزان بسيار كمتر است.
در حالي كه تقاضاي جهاني براي اورانيوم در سال 1999 بيش از 3 ميليون تن بود، امروزه اين ميزان رو به افزايش است كه به دليل آن، روي آوردن كشورها به استفاده از انرژي هسته‌اي است. آمارهاي سال 2007 ميلادي نشان مي‌دهد كه بيش از 439 نيروگاه اتمي براي توليد الكتريسته در جهان در حال كار است و 372  GW (e)  انرژي الكتريسته ايجاد مي‌كند كه اين روند رو به افزايش است.
پشتوانه سوخت هسته‌اي
كشورها براي استفاده از نيروگاه‌هاي هسته‌اي به عنوان منبعي مطمئن و پايدار، نياز به پشتوانه سوخت هسته‌اي دارد. در واقع، سوخت هسته‌اي از نظر استراتژيك بسيار مهم است و با گذشت زمان، نقش حساس‌تري به خود خواهد گرفت. از اين نظر وجود تكنولوژي ساخت و سوخت هسته‌اي و زير ساخت‌هاي لازم براي توليد انرژي هسته‌اي حائز اهميت است.
امكاناتي كه از توليد انرژي هسته‌اي به طور مستمر حمايت مي‌كند عبارتند از ذخاير اورانيوم، تكنولوژي توليد سوخت هسته‌اي و استفاده از بازيافت سوخت‌هاي مصرف شده براي نيروگاه‌هاي اتمي.
اورانيوم فلزي است كه تقريباً به فراواني روي (Zn) يافت مي‌شود و تركيبات آن نيز در سنگ‌هاي معدني و آب دريا وجود دارد كه منابع موجود اورانيوم براي برآورده شدن نياز نيروگاه‌هاي متداول كنوني در طي يك قرن كافي است. 21 كشور جهان به طور رسمي گزارش سالانه توليد اورانيوم خود را ارائه مي‌دهند كه البته هند و پاكستان در اين مورد مطلبي منتشر نمي‌كنند. در اين فهرست،9 كشور جزو توليدكنندگان اصلي به حساب مي‌آيند كه عبارتند از استراليا، قزاقستان، كانادا، نامبيا، آفريقاي جنوبي، برزيل، روسيه، امريكا و ازبكستان كه در مجموع، توليد سالانه آنها به ميزان 3 ميليون تن است. طبق جدول 4، استراليا بالاترين ميزان توليد اورانيوم را در جهان دارد كه بالغ بر 28 درصد كل توليدات جهان است.

جدول4ـ ميزان توليد اورانيوم در كشورهاي جهان

 

كشور

اورانيوم توليدي(تن)

درصد جهاني

استراليا

863000

28 درصد

قزاقستان

472000

15 درصد

كانادا

437000

13 درصد

افريقاي جنوبي

298000

10 درصد

نامبيا

235000

8 درصد

برزيل

197000

6 درصد

روسيه

131000

4 درصد

امريكا

104000

3 درصد

ازبكستان

103000

3 درصد

كل دنيا

3107000

100درصد

 

 

يكي ديگر از مواردي كه مي‌توان از آن براي توليد سوخت هسته‌اي استفاده كرد، توريم (Thorium) است كه به ميزان 3 برابر بيشتر از اورانيوم در پوسته زمين يافت مي‌شود. اين ماده بخصوص در كشور استراليا ذخاير قابل توجهي دارد.نيروگاه‌هاي نوCANADU با تغييرات مختصري مي‌توان با سوخت توريم كار كنند.
با توجه به اين كه كشورهاي صنعتي دنيا در پي توليد انرژي بيشتر از نيروگاه‌هاي اصلي هستند، بنابراين توجهات به استفاده از سوخت غني شده در نيروگا‌ها جلب مي‌شوند تا انرژي توليد شده را به ميزان چشمگيري افزايش دهند. اين در حالي است كه با داشتن تكنولوژي سوخت هسته‌اي براي كشورهاي در حال توسعه مخالفت مي‌شود امروزه تلاش مي‌شود  تا نيروگاه‌هاي نوعCANADU كه با سوخت اورانيوم طبيعي (0،7 درصد U235) كار مي‌كنند، براي استفاده با اورانيوم غناي بالاتر (2،1 درصد U235) آماده سازي شوند كه در اين صورت، بدون نياز به تغييرات اساسي، ميزان انرژي حاصل تا 6،2 برابر افزايش مي‌يابد.
اگر چه ميزان مصرف اورانيوم هر سال بالاتر مي‌رود، ولي روند استفاده بيشتر از نيروي هسته‌اي به طور مستقيم با برداشت اورانيوم از معادن ارتباط ندارد، بلكه اولاً روش‌هاي توليد و استخراج با گذشت زمان تكامل مي‌يابد، ثانياً با توسعه تكنولوژي نيروگاه‌هاي جديد از پسماند نيروگاه‌هايي از نوع MOX از پلوتونيوم وجود در پسماندها همراه با اورانيوم به عنوان سوخت هسته‌اي بهره مي‌جويند. بنابراين با توسعه تكنولوژي، پسماند حاصل از نيروگاه‌هاي نسل اول به عنوان سوخت براي نيروگاه‌هاي جديد استفاده مي‌شود، كه از نظر توليد انرژي نيز افزايش قابل توجهي داشته‌اند.
امروزه، اروپا و ژاپن در پي آن هستند كه از سوخت اكسيد دو گانه پلوتونيوم و اورانيوم MOX استفاده كنند و ژاپن آمادگي لازم براي اين كار پيدا كرده است.از طرف ديگر، پسماندهاي موجود نيروگاهي و مواد موجود در ساخت سلاح‌هاي اتمي اگر از دور خارج شوند، مي‌توانند به صورت صلح‌جويانه براي توليد الكتريسته مصرف شوند. در روش سوخت اكسيد دوگانه،MOX به اندازه 30 درصد در سوخت هسته‌اي به كار مي‌رود و يك سوم نيروگاه‌هاي در حال كار جهان از اين نوع سوخت استفاده كنند، مواد موجود در 3 هزار كلاهك هسته‌اي جهان مي‌تواند صلح‌جويانه صرف توليد انرژي شود و 110 ميليارد كيلووات ساعت الكتريسته توليد كند.
در سراسر  اروپا 35 رئاكتور و در كشور فرانسه به تنهايي 20 نيروگاه هسته‌اي مجوز استفاده از سوخت‌هاي MOX را گرفته‌اند. كشور روسيه نيز برنامه‌ريزي كرده است تا از پلوتونيوم همراه با اورانيوم موجود در پسماندهاي سوخت نيروگاهي با انجام فرايندهاي لازم در نيروگاه‌هاي متداول و نوترون سريع خود استفاده كنند.
با برنامه استفاده از سوخت پسماند موجود، بدون آن‌كه حتي اورانيوم جديدي از معادن استخراج شود، اين مواد تكافوي چند دهه را براي نيروگاه‌هاي با انجام فرايندهاي لازم در نيروگاه‌هاي متداول و نوترون سريع خود استفاده كند.
نوع ديگري از نيروگاه‌هاي اتمي كه با گذشت زمان بيشتر مورد توجه قرار مي‌گيرد نيروگاه‌هاي هسته‌اي با عنوان زايشي(Breeder Reactors) هستند. اين نوع رئاكتور با اروانيوم ‌U235 كار مي‌كند كه در طبيعت 140 مرتبه بيشتر از اورانيوم  موجود است كه پس از مصرف، پلوتونيوم ايجاد مي‌كند و قابل استفاده در نيروگاه‌هايي از نوع ديگر است. طرز كار اين رئاكتور به گونه‌اي است كه ميزان مواد قابل مصرف در انتهاي كار، بيش از مقدار آن در شروع است و به همين دليل، نام آنها را زاينده گذاشته‌اند كه مواد حاصل از كار اين نيروگاه‌ها مي‌توانند به عنوان سوخت نيروگاهي ديگر كار روند.
در روند استفاده از انرژي اتمي، كشور ژاپن در همه عرصه‌هاي هسته‌اي اعم از توليد بيشترين ميزان انرژي از نيروگاه‌هاي اتمي و همچنين بهبود فرايند چرخه سوخت هسته‌اي گام‌هاي بزرگي برداشته است. ژاپن براي حمايت از صنعت توليد برق هسته‌اي خود سرمايه‌گذاري بزرگي كرده است كه در همين زمينه مي‌توان به خريداري سهام عمده معادن اورانيوم كشورهاي مختلف دنيا از جمله استراليا، كانادا، قزاقستان حتي نيومكزيكوي آمريكا اشاره كرد. اين برنامه نه تنها كشور ژاپن را از وابستگي به سوخت كشورهاي ديگر مي‌رهاند، بلكه مي‌تواند اين كشور را جزء كشورهاي فروشنده اورانيوم و حتي سوخت هسته‌اي نيز قرار دهد كه يك اقدام استراتژيك هم محسوب مي‌شود.
كشورهاي اروپايي نيز مانند فرانسه، انگليس، فنلاند و غيره توجه بيشتري را به استفاده از انرژي هسته‌اي معطوف كرده‌اند كه اين موضوع، نشان دهنده توجه كشورهاي صنعتي به انرژي هسته‌اي به عنوان يك نبع پايدار است.

مديريت ايمني و محيط زيست
ايمن و سالم نگهداشتن محيط زيست مطلب مهمي است كه در چند دهه اخير موضوع استفاده از انرژي هسته‌اي را تحت‌الشعاع قرار داده است. پيشرفت هر تكنولوژي بايد همراه با فرهنگ ايمن‌سازي آن تكنولوژي باشد و اين مطلب در مورد همه صنايع توليد انرژي صدق مي‌كند. انرژي خورشيدي در حالي انرژي پاك نام نهاده شده است كه در فرايند ساخت فتوسل‌هاي خورشيدي، مواد سمي به كار مي‌رود كه براي سلامتي افراد مي‌تواند بسيار زيان بار باشد و محيط را نيز آلوده كند. بنابراين متخصصان توصيه كرده‌اند تا فرايند ساخت سلول‌هاي فتوولتائيك با ديدگاه ايمن سازي ساخت و مديريت صحيح و انجام فرايندهاي بازنگري شود. ساخت بدنه و تجهيزات و توربين‌هاي بادي نيز مسايل زيست محيطي مربوط به خود را در ساخت و اجرا به همراه دارد.
اين موارد در حالي مطرح مي‌شود كه به ضروري است بازنگري مناسبي در طرح‌ريزي فرايندهاي ساخت تجهيزات و مواد صنعتي انجام گيرد و با اعمال مديريت صحيح و انجام برنامه‌ريزي بهداشت محيط و سلامت انسان‌ها و محيط زيست پيوسته با تكامل صنايع هسته‌اي همراه و مورد توجه بوده است و مي‌توان گفت مديريت ايمني برنامه‌ريزي شده در استانداردهاي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي از پيشرفته‌ترين برنامه‌هاي مديريتي سيستم مديريت كيفيت در دنيا به شمار مي‌رود. در اين سيستم، تمام فرايندها بايد شناخته و با برنامه‌ريزي منسجم، اداره شوند. سپس، طبق برنامه مشخص مورد كنترل، بازررسي و مميزي انجام شود. لذا شناخت دقيق و پيشرفت سيستم مديريتي در صنايع هسته‌اي باعث مي‌شود تا تمام فرايندها مورد مطالعه دقيق قرار گيرد كه اين امر در ديگر صنايع تا اين حد صورت نمي‌گيرد.
شايان ذكر است، در حالي كه نيروگاه‌هاي اتمي بايد مجوزهاي رسمي از مقامات ذي صلاح دريافت دارند كه فرايند صدور مجوز براي تسهيلات هسته‌اي در برگيرنده تمام فعاليت‌هاي موجود از انتخاب سايت گرفته تا طراحي، ساخت، اجرا و خارج شدن از كار است و ارگان رسمي كه صدور مجوز، نظارت و بررسي بر تسهيلات هسته‌اي هر كشور را بر عهده دارد، همانا نظام ايمني هسته‌اي آن كشور است. در كشور جمهور اسلامي ايران تشكيلاتي به نام نظام ايمني هسته‌اي در سازمان انرژي اتمي ايران وجود دارد كه وظيفه آن صدور پروانه كار ونظارت بر اجرا و بازررسي تسهيلات هسته‌اي است.

پيشرفت تكنولوژي هسته‌اي
در دو دهه اخير، نياز به انرژي هسته‌اي به عنوان يك منبع انرژي پايدار با توليد بالا، جهان را وادار به فعاليت در جهت تكامل تكنولوژي هسته‌اي و پيشرفت همه جانبه مديريتي در اين مورد كرده است. بنابراين استفاده بهينه و موثر از اين منبع در5 راستا، توسعه چشمگيري داشته است كه عبارتند از:
1. ساخت و طراحي نيروگاه‌هاي جديد با ظرفيت توليد انرژي بيشتر و به منظور استفاده از پسماند سوخت‌هاي هسته‌اي نيروگاه‌هاي قبلي و متداول، با ايجاد نيروگاه‌هايي با پسماند سوخت قابل مصرف (بدون انجام فرايند اضافي) در نيروگاه‌هاي جديد؛
2. افزايش ميزان توان توليدي نيروگاه‌هاي قديمي با ارتقاي طراحي يا تجديد در طراحي سيستم‌ها و نصب سيستم‌هاي لازم و جديد در كشورهايي مانند امريكا، بلژيك، سوئد، اسپانيا و آلمان انجام گرفته است؛
3. بهبويد ضريب بهره‌دهي در بيش از 3.2 نيروگاه‌هاي اتمي در كشورهاي روسيه و اكراين از سال 1992 تاكنون كه از 67 درصد به 75 درصد رسيده است. اين ميزان در كشور آمريكا از 65 درصد در سال 1980 به 90 درصد در وضعيت فعلي رسيده است كه باعث افزايش انرژي توليد شده به سيستم برق رساني كشور تا ميزان MWe 23000 شده است؛
4. افزايش عمر نيروگاه‌هاي قديمي با تعويض تجهيزات و تكميل طراحي قبلي كه با بازنگري و تغيير طراحي در نيروگاه‌ها موجود، آن را قابل استفاده براي ادامه كار ساخته و هزينه قابل توجه كمتري در مقايسه با ساخت نيروگاه‌هاي جديد صرف مي‌شود، لذا ارزانتر نيز تمام مي‌شود؛
5. كوتاه كردن زمان ساخت و پايين آوردن هزينه ادراه و سرمايه‌گذاري در نيروگاه‌هاي اتمي موجود، نيروگاه‌هاي فرانسوي نوعPWR(REP2000) كه به تازگي ساخته مي‌شوند 20 درصد هزينه سرمايه‌گذاري و ادراه آنها كمتر از سابق است. در ژاپن نيز نيروگاهي اتمي Kashiwazaki-Kariv واحدهاي 6و 7 كه از نوع BWR هستند و نيروگاه كره‌اي Ulchin كه از نوع (1000MWe)PWR  است در زماني كمتر از 5 سال و با هزينه‌اي كمتر از انواع قبلي ساخته شده است.
در كشور جمهوري اسلامي ايران نيز نيروگاه‌ هسته‌اي يك هزار مگاواتي در حال تكميل بوشهر، با طراحي آلماني KWU آغاز و با طراحي روسي WWR-1000 تكميل شد. به اين معنا كه نيروگاه اتمي بوشهر هم از سيستم ايمني غير فعالpassive Safetem system آلماني برخوردار است و هم از سيستم ايمني  Accumulator انبازه آب غير فعال روسي كه در صورت تغييرات فيزيكي ناخواسته به صورت طبيعي براي برقراري حالت اعتدال وارد عمل مي‌شود. از طرف ديگر، در طراحي جديد سيستم مولد بخار مورد استفاده كه از نوع طراحي روسي و افقي با گنجايش آب بيشتر است امكان حوادث محتمل را پايين مي‌آورد كه اين مورد، تكامل و پيشرفت در طراحي محسوب مي‌شود.


نگاه بلند مدت به 20 هزار مگاوات برق هسته‌اي
در برنامه اقتصادي و توسعه كشور، استفاده از برق هسته‌اي در كوتاه مدت پيش بيني كرده است و سازمان انرژي اتمي ايران، برنامه بهره‌برداري از 20 هزار مگاوات از نيروگاه‌هاي اتمي را براي آينده در دستور كار دارد.
توسعه و تكامل هر كشور با توجه به پشتوانه منابع انرژي در آن كشور انجام مي‌گيرد. با ديدگاه استفاده بهينه از ذخاير نفت و گاز كشور براي استفاده‌هاي صنعتي از جمله توليد مواد  جديد و جلوگيري از آلودگي محيط زيست با هدف نيل به توسعه پايدار و تكامل و پيشرفت، كشورهاي مترقي و از جمله كشور در حال توسعه جمهوري اسلامي ايران بر آن است تا از منابع ديگر انرژي بهره جويد تا به مرور جانشين موثري براي منابع فسيلي كشور يافته شود. در اين خصوص، انرژي هسته‌اي در دنيا در چند دهه اخير روند تكامل تكنولوژيكي چشمگيري داشته و از نظر مديريت ايمني هم پيشرفت قابل توجه‌اي را تجربه كرده است.
بر همين اساس جمهوري اسلامي ايران نيز همگام با كشورهاي جهان توجه خود را معطوف به استفاده صلح‌آميز از انرژي هسته‌اي ساخته است و براي تهيه زير ساخت‌ها و پشتيباني از برقرار بودن اين انرژي، برنامه توسعه صنعت سوخت هسته‌اي را تكامل داده است تا نيروگاه‌هاي داخلي، همواره پشتوانه مستحكمي داشته باشند.

مهندس ناهيد شيخستاني: عضو هيئت علمي پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌اي

برگرفته از : ماهنامه تازه‌هاي انرژي- شماره 6- فروردين 88- صفحات 65 تا 67.

 

 

 

یک تصویر یک خاطره

جدید ترین اخبار

حاضرین در سایت

ما 28 مهمان و بدون عضو آنلاین داریم

ورود به سایت