مرکز دانش صنعت تاسیسات

 

كمپرسورها را برحسب نياز در اندازه هاي مختلفي مي سازند و با توجه به نحوة كاركرد به سه نوع پيستوني ، دوار و گريز از مركز تقسيم مي شوند . كار كمپرسورها ، ايجاد نيروي مكش لازم براي مكيدن گاز مبرّد  از اواپراتور ، متراكم كردن گاز ، و سپس فرستادن آن به كندانسور است ، كه در آن گاز به مايع تبديل مي شود . مكندگي كمپرسور ، گاز را از سمت راست فشار ضعيف به سمت فشار قوي منتقل مي كند ، و حجم گازي كه بايد متراكم شود بستگي به ميزان جابه جايي پيستون كمپرسور دارد .

كمپرسورها را برحسب نياز در اندازه هاي مختلفي مي سازند و با توجه به نحوة كاركرد به سه نوع پيستوني ، دوار و گريز از مركز تقسيم مي شوند . كار كمپرسورها ، ايجاد نيروي مكش لازم براي مكيدن گاز مبرّد  از اواپراتور ، متراكم كردن گاز ، و سپس فرستادن آن به كندانسور است ، كه در آن گاز به مايع تبديل مي شود . مكندگي كمپرسور ، گاز را از سمت راست فشار ضعيف به سمت فشار قوي منتقل مي كند ، و حجم گازي كه بايد متراكم شود بستگي به ميزان جابه جايي پيستون كمپرسور دارد .

وظيفة كمپرسور در سيستم تبريد تراكمي اين است كه با ايجاد اختلاف فشار لازم ، جريان مبرّد را از يك قسمت سيستم به قسمت ديگر برقرار كند . در اثر وجود همين اختلاف فشار بين سمت فشار قوي و سمت فشار ضعيف است كه مايع مبرّد از ميان شير انبساط به اواپراتور رانده مي شود . براي اينكه بخار كم فشار ، اواپراتور را ترك كند و راهي واحد تقطير شود بايد فشاري بيشتر از فشار موجود در قسمت مكش واحد تقطير داشته باشد .

كمپرسورهايي كه در تهويه مطبوع به كار مي روند برحسب ساختمان و طرزكار به انواع زير تقسيم مي شوند :

۱- تک سیلندر

۲- چند سیلندر

كمپرسورهايي كه در تهويه مطبوع به كار مي روند برحسب  روش تراكم به انواع زير تقسيم مي شوند :

۱ - پيستوني

۲- دوار

۳- گريز از مركز

 

كمپرسورهاي پيستوني:

 

طراحي سيلندر در كمپرسورهاي پيستوني از نظر تعداد و نحوة آرايش سيلندرها و دوطرفه يا يك طرفه بودن آنها (پيستون دوسره يا يك سره) متفاوت است . كمپرسورهاي پيستوني را با يك سيلندر تا 16 سيلندر مي سازند و نحوة آرايش سيلندر در آنها برحسب نياز به صورتهاي جناغي ، جفت جناغي و شعاعي يا ستاره اي است

 

كمپرسورهاي دوار :

 

از آنجا كه در كمپرسورهاي دوّار نوع بسته يا هرمتيك ، كيفيت گرداندن كمپرسور به دليل يكجا بدن موتور و كمپرسور بهتر است ، امروزه آنها را ، به ويژه در ظرفيتهاي كمتر از يك تُن ، به تعداد زياد توليد مي كنند . كمپرسور بسته ، كمپرسوري است كه در آن موتور و كمپرسور هر دو درون يك محفظة‌تحت فشار جا گرفته اند ، و محور موتور و ميل لنگ كمپرسور يكپارچه است . موتور به طور دائم با مبرّد تماس دارد .

عملكرد كمپرسور دوّار مشابه با كمپرسور پيستوني است ؛ به اين ترتيب كه با متراكم ساختن گاز مبرّد اختلاف فشار لازم براي به گردش درآوردن مبرّد در سيستم را فراهم مي كند . البته نحوة تراكم گاز در كمپرسور دوّار ، اندكي متفاوت است . در اين كمپرسور عمل تراكم در اثر حركت دوراني روتور نسبت به اتاقك تراكم يا سيلندر انجام مي گيرد .

كمپرسورهاي دوّار از نظر ساختمان به دو نوع تيغه ثابت و تيغه گردان تقسيم مي شوند . قطعات متحرك كمپرسور دوّار تيغه ثابت عبارت اند از : رينگ ، بادامك و تيغة كشويي و...

 

كمپرسورهاي گريز از مركز:

 

كمپرسورهاي گريز از مركز ذاتاً ماشينهاي پُر دور هستند و بهترين گردانندة‌ آنها توربين بخار است . از آنجا كه آنها را براي دورهاي همسنگ دور بالاي توربين طراحي مي كنند ، مي توان آنها را مستقيماً كوپله كرد . جايي كه بخار پُرفشار باشد ، توبين به منزلة شيرفشار شكن عمل مي كن و بخار كم فشار خروجي از توربين مي تواند براي گرمايش يا مقاصد ديگر به كار رود . ولي در بسياري از كاربردها ، خصوصاً در ظرفيتهاي پايين ، كمپرسورها را موتورهاي برقي مي گردانند كه به جعبه دنده هاي افزاينده مجهزند . كمپرسورهاي گريز از مركز از مبرّدهاي كم فشار استفاده مي كنند و معمولاً اواپراتور و كندانسور آنها هر دو با فشار كمتر از جوّ كار مي كنند .

عمل تراكم گاز در كمپرسور گريز از مركز با نيروي گريز از مركز انجام مي گيرد . از اين رو اين كمپرسورها براي تراكم مقادير زياد گاز مبرّد و اختلاف فشارهاي كم ايدئال هستند . همچنين سيستمهاي تبريد كم دما و به خصوص آنهايي كه از هيدروكربنهاي نفتي يا هالوژنه به عنوان مبرّد استفاده مي كنند ، سازگاري بيشتري با اين كمپرسورهاي دارند .

در تأسيسات كمپرسور گريز از مركز ، اگر توربين بخار در دسترس باشد از نظر اقتصادي ترجيح دارد ، زيرا تجهيزات و نيروي كار لازم براي چنين تأسيساتي در مقايسه با آنچه براي كمپرسور گردنده با توربين گازي مشابه لازم است ، نسبتاً كوچكتر و كمتر است . دليل آن عمدتاً جمع و جوري و سبكي دستگاهها نسبت به قدرت مصرفي است . به علاوه كمپرسور گريز از مركز فقط بخش كوچكي از فضاي لازم براي تجهيزات تبريد را اشغال مي كند . واحدهاي تبريد نوع گريز از مركز در ظرفيتهاي 100 تا 2500 تُن و براي كار موتور برقي ، توربين بخار و يا موتور درونسوز توليد مي شوند .