مرکز دانش صنعت تاسیسات

تمام مهندسان ناظر ساختمان که از طرف سازمان نظام مهندسی استان ها در این حرفه فعالیت می کنند، پروانه اشتغال به کار مهندسی را در دست دارند؛ برای کسب این پروانه باید حداقل سه سال از زمان اخذ مدرک تحصیلی مهندسان گذشته باشد، دوره های کارآموزی را طی کرده باشند و بایستی در آزمون ورود به حرفه شرکت کرده و انتخاب شده باشند. در واقع قانون ارائه خدمات مهندسی را منوط به احراز صلاحیت و اخذ پروانه اشتغال به کار کرده است.

اما در اینجا این سوال مطرح است که طی کردن مراحل مذکور و کسب پروانه اشتغال به کار تا چه اندازه می تواند متضمن حرفه ای بودن و به عبارت دیگر کاربلدی مهندسان ناظر باشد؟ آیا صرف پیمودن این مراحل و دوره های کارآموزی می تواند موجب تربیت مهندسان ناظر حرفه ای شود و یا باید مهندسان دوره های کار ورزی حرفه ای تری را تجربه کنند تا بتوان به معنای واقعی نام مهندسان ناظر را بر آنها نهاد و تنها عنوان مهندس را یدک نکشند؟

البته باید این نکته را خاطرنشان کرد که به طور قطع آن دسته از مهندسان که بهره کافی را از دوران تحصیلات دانشگاهی و دوره های کارآموزی می برند، می توانند ادعای حرفه ای بودن داشته باشند اما این موضوع شامل تمام مهندسان نمی شود. در این میان به دلایل مختلفی مانند نقص در نظام آموزشی کشور، برآورده نشدن نیازهای علمی و عملی دانشجویان مهندسی از سوی دانشگاهها، وجود نقاط ضعف در مراحل اعطای پروانه اشتغال به کار، صوری بودن دوره های کارآموزی، واقعی نبودن مدارک مربوط به دوره های کارآموزی و کارورزی و . . . مهندسانی وارد عرصه نظارت بر احداث ساختمان می شوند که حرفه ای نیستند و در عین حال هیچ ابزاری برای تمایز و تفکیک میان مهندسان ناظر حرفه ای و غیر حرفه ای وجود ندارد.

به گزارش صما،در قانون از آن جهت ارائه خدمات مهندسی مشروط به احراز صلاحیت و اخذ پروانه اشتغال به کار شده که فارغ التحصیلان دانشگاه ها بلافاصله وارد حرفه مهندسی نشوند اما به دلایل ذکر شده و همچنین به علت نبود نظارت دقیق بر مراحل اعطای پروانه اشتغال به کار، بسیاری از مهندسان ناظر آنطور که باید و شاید حرفه ای نیستند.

این در حالی است که نظارت مهندسان ناظر از زمان صدور پروانه ساختمان آغاز می شود و با صدور گواهی پایان  کار خاتمه می یابد.  وظایف مهندسان ناظر جنبه کنترلی دارد و در صورت عدم انطباق کار در حال اجرا با نقشه ها و مشخصات مصوب، الزامات قانونی، مقررات ملی ساختمان و سایر ضوابط لازم الاجرا، مکلفند ضمن تذکر کتبی به سازنده و صاحب کار، مراتب را به مرجع صدور پروانه ساختمان اعلام کرده و حسب مورد، درخواست اصلاح یا توقف عملیات اجرائی و الزام سازنده و صاحب کار به رعایت ضوابط لازم الاجرا را کنند.

وظایف مذکور نشانگر آن است که شغل مهندسان ناظر با امنیت مالی و جانی مردم کاملا گره خورده است و کوچکترین سهل انگاری و اهمال از سوی مهندسان ناظر در مراحل ساخت و ساز می تواند پیامدهای تاسف بار و جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد و همین موضوع ضرورت توجه هر چه بیشتر مسئولان به حرفه ای شدن تمام مهندسان ناظر را خاطرنشان می کند .