مرکز دانش صنعت تاسیسات

در سومین روز مرداد ماه امسال، برگ زرین دیگری از دفتر افتخارهای جمهوری اسلامی ایران در عرصه گاز ورق خورد. در این روز و در گرماگرم تابستان داغ قطب انرژی کشور (عسلویه)، سرپرست نفت وزارت جمهوری اسلامی ایران، میزبان وزیران نفت و انرژی دو کشور دوست و همسایه خود یعنی عراق و سوریه بود و سه کشور با تکیه به ریشه های اسلامی و دیگر قرابت های منطقه ای، تفاهمنامه ای به ارزش 10 میلیارد دلار امضا کردند.

با امضای این تفاهمنامه میلیاردی، قرار است گاز دومین دارنده این ذخایر غنی در جهان از خاک کشورهای عراق و سوریه عبور داده شود و با گذر از جنوب لبنان و سواحل دریای مدیترانه، راه به سوی دروازه اروپا بگشاید.  احداث این خط لوله گاز که به خط لوله اسلامی موسوم شده، علاوه بر کمک به تعمیق روابط، موجد تحولاتی در منطقه خاورمیانه خواهد بود؛ از این رو می توان آن را گام بلند دیپلماسی اقتصادی برای سه کشور امضاکننده این تفاهمنامه خواند.

احداث خط لوله اسلامی از چند رو قابل بررسی است؛ نخست آن که عامل اتحاد و وفاق بیش از پیش کشورهای عضو پیمان خواهد بود و حلقه امنیتی میان ایران، عراق و سوریه را محکم تر خواهد کرد.

اجرای یک خط لوله گاز با پنج هزار کیلومتر طول در گستره کشورهای امضا کننده تفاهمنامه 10 میلیاردی، نیازمند نیروی انسانی و تاسیسات فراوانی است؛ از این رو اشتغال زایی در این کشورها را نیز می توان مزیت مهم دیگر احداث این خط لوله گاز برشمرد.

نکته مهم دیگر قابل طرح در این زمینه، نیاز مبرم اروپا به یک منبع مطمئن برای تامین انرژی خود است.

اروپا روزانه به 500 میلیون مترمکعب گاز نیاز دارد و از آنجا که ساکنان این قاره سبز، اطمینان لازم را به منظور تامین این حجم گاز به روسیه ندارند؛ از این رو تنوع تامین منبع انرژی، منطقی ترین و بهترین راه را برای این منظور پیش روی خود قرار داده و ایران به عنوان دارنده ذخایر گازی جهان به طور حتم تنها گزینه ای است که اروپا و اروپاییان چشم به آن دوخته اند.

ایران نیز در هدف گذاری های طولانی مدت خود به استراتژی افزایش سهم در بازار تجارت جهانی گاز نظر دارد و امضای این تفاهمنامه که به گفته مسئولان ارشد سه کشور ایران، عراق و سوریه تا پایان امسال به قرارداد خواهد انجامید، گامی مهم در تحقق این هدف بزرگ به شمار می آید.

از سویی، رونق اقتصادی و درآمدزایی حاصل از اجرای این طرح برای هر سه کشور حائز اهمیت خواهد بود؛ به این معنا که ایران با عبور گاز خود از کشورهای عراق و سوریه، نیاز اروپا به انرژی را تامین خواهد کرد و سهم تجارت خود را در بازار گاز افزایش خواهد داد و عراق و سوریه با حق ترانزیتی که از ایران برای عبور گاز به آنها دریافت خواهند کرد، می توانند اقتصاد خود را رونق بیشتری دهند.

خط لوله گاز اسلامی می تواند رقیبی برای خط لوله نابوکو باشد؛ همه چیز برای ورود گاز ایران به دروازه اروپا آماده شده است.

به گفته مسئولان از ترکیه و کشورهای امضاکننده تفاهمنامه گازی اخیر، مجوزهای لازم دریافت شده و قرار است بلافاصله یک مشاور بین المللی کار خود را در زمینه انتخاب مسیر و فاینانسور مناسب آغاز کند؛ به گونه ای که ظرف سه تا پنج سال آینده گاز پایتخت انرژی ایران در این خط لوله جریان یابد و در اختیار مشتریان اروپایی خود قرار گیرد.

آنچه در این میان مهم به نظر می رسد، توسعه به موقع فازهای جدید میدان مشترک گازی پارس جنوبی و میدان های مستقل گازی است؛ این مهم نیز در دستور کار وزارت قرار دارد و حجم گاز تولیدی را که امسال به 775 میلیون متر مکعب در روز خواهد رسید، در دو سال آینده به حدود دو برابر (1.4 میلیارد متر مکعب) افزایش خواهد یافت.

تحقق این مهم، پارس جنوبی را به سکوی مطمئنی برای پرتاب گاز ایران به قاره سبز تبدیل خواهد کرد و اجرای قانون هدفمندی یارانه ها و تاثیر آن بر رفتار مصرفی مشترکان در داخل کشور، پایه های این سکو را محکم تر خواهد ساخت؛ به گونه ای که با اجرای کامل طرح هدفمندسازی یارانه ها، توان صادرات این حامل انرژی به روزانه 200 تا 250 میلیون متر مکعب گاز خواهد رسید و این همان گام بلند ایران برای افزایش سهم در بازار تجارت جهانی گاز است.