مرکز دانش صنعت تاسیسات

بویلر (یا همان دیگ) وسیله ایست که در آن سیال عامل (معمولا آب) گرم شده و یا به نقطه ی جوش خود می رسد. بویلر یک مخزن تحت  فشار است که سیال در آن به درجه حرارت مورد نظر رسیده و مورد استفاده قرار می گیرد. بویلر ها معمولا برای تولید بخار و آبگرم تولید می شوند.

دسته بندی بویلرها: رایج ترین نوع دسته بندی بویلر ها ، بویلرهای فایر تیوب و بویلر های واتر تیوب می باشد . بویلر ها به صورت زیر به کلاس های مختلفی تقسیم می شوند : 1- از نظر محل کاربرد: تولید برق، حمل و نقل (لوکوموتیو)، گرمایش، پخت مواد، استریل کردن مواد و ... 2- از نظر فشار کاری:فشار پایین تا متوسط، فشار بالا و فشارهای فوق بحرانی.مقادیر عددی مربوط به این دسته بندی با توجه به نوع بویلر ها و خانواده آنها متفاوت است.

 

 

3- با توجه به محل تولید شدن بخار (درون لوله های بویلر یا خارج از لوله ها):

به دو دسته water tube  و fire tube تقسیم می شوند. در نوع  فایرتیوب ، بخار در بیرون لوله ها تشکیل می شود و گازهای داغ ، درون لوله ها حرکت می کنند اما در بویلرهای واترتیوب ،بخار  درون لوله های بویلر تشکیل شده و گازهای داغ در خارج از لوله ها حرکت می کنند. در صورتی که بویلر برای تولید آبگرم باشد نیز به همین منوال عمل می شود.

4- از نظر نوع سیرکولاسیون سیال:

سیرکولاسیون طبیعی، یک طرفه ی اجباری و ترکیبی.

این دسته بندی بیشتر در مورد بویلرهای water tube کاربرد دارد. در صورت استفاده از سیرکولاسیون طبیعی هزینه ای برای سیرکولاسیون سیال درون لوله های بویلر پرداخت نمی کنیم. از روش های ترکیبی برای اطمینان از سیرکولاسیون درون لوله ها استفاده می شود. از روش یک طرفه ی اجباری زمانی استفاده می شود که درون بویلر درام قرار ندارد.

5- از نظر روش احتراق

6- از نظر نحوه ی ساخت:

بویلرها از این نظر به دو دسته ی ساخته شده در محل (field-erected) و ساخته شده در کارخانه (workshop-assembled) تقسیم می شوند. صنایع بزرگ و بخش هایی مثل نیروگاه ها، معمولاً از دسته field-errected استفاده می کنند. بویلرهای کوچک fire tube با ظرفیت تا 30 تن در ساعت به صورت ساخته شده در کارخانه می باشد. بویلرهای water tube نیز با ظرفیت های بالایی که دارند، به هر دو صورت ساخته شده در کارخانه و ساخته شده در محل موجود می باشند. لازم به ذکر است که تصمیم گیری در مورد نحوه ی ساخت بویلرها، بر اساس هزینه و توانایی انتقال آنها صورت می گیرد.

7- از نظر نوع سوخت مصرفی:

سوخت جامد، مایع و گاز.