مرکز دانش صنعت تاسیسات

درجه حرارت هوا ( Air temperature) - دما سنجی

 

اندازه‌گيري انرژي گرمايي است كه در خاك و هوا قابل سنجش مي‌باشد.

آنومالي دمايي : در صورت مقايسه ميانگين درجه حرارت يك نقطه با ميانگين درجه حرارت تمام نقاط عرض جغرافيايي كه از همان نقطه عبور مي‌كند يك تفاوت دمايي مشاهده مي‌گردد كه اين اختلاف حرارت را آنومالي دمايي مي‌گويند.

 

 تغيير قائم دما : درجه كاهش دما براي واحدي از افزايش ارتفاع در درون جو را لپس‌ ريت مي‌نامند زماني كه در ارتباط با افازيش ارتفاع درجه حرارت هوا كاهش يابد، لپس ريت مثبت است.

دماسنج : (Thermometer) اندازه گيري درجه حرارت هوا توسط دستگاهي بنام دماسنج صورت مي‌گيرد اولين دماسنج در اواخر سده شانزدهم توسط گاليله اختراع و مورد انتقاد قرار گرفت در ساختمان آن از الكل استفاده شده است.

مقياس‌هاي دماسنجي : بطور كلي امروزه سه سيستم مقياس‌هاي دماسنجي مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

سيستم فارنهايت (Fahrenheit) : در سيستم فارنهايت نقطه جوش و انجماد پايه درجه‌بندي را تشكيل مي‌دهد در سيستم فارنهايت آب در سی و دو درجه يخ مي بندد و در دویست و دوازده درجه مي‌جوشد و اين فاصله صد و هشتاد درجه را مي‌پوشاند.

سيستم سلزيوس (Celsiuse) (سانتي‌گراد) : در سيستم سلزيوس نقطه جوش و انجماد اساس درجه بندي را تشكيل مي دهد. در سيستم سلزيوس آب در صفر درجه يخ مي‌زند و در ده درجه مي جوشد و فاصله انجماد و جوش آن صد درجه سانتي‌گراد درجه‌بندي مي‌شود.
براي تبديل يك درجه سانتي‌گراد به فارنهايت و يا بالعكس از فرمول‌هاي زير مي‌توان استفاده كرد.

F = 5/9 c + 32

سيستم مطلق - (Absolute) : سيستم مطلق از صفر مطلق شروع مي‌شود. صفر مطلق 273درجه سانتي‌گراد زير نقطه انجماد آب است از اينرو نقطه انجماد دویست وسی وهفت درجه كلوين مي‌باشد.

دماسنج حداكثر : در ساختمان دماسنج حداكثر در قسمت لوله باريك مجاور مخزن يك قشر فشردگي وجود دارد كه اتصال دائم جيوه داخل مخزن و لوله باريك را قطع مي‌كند بطوري كه در مواقع افزايش حرارت، حجم اضافي جيوه قادر به عبور از داخل مخزن بوده ولي در مواقع كاهش درجه حرارت بازگشت مجدد جيوه، به داخل مخزن صورت نمي‌گيرد. در نتيجه حداكثر درجه حرارت اندازه‌گيري مي‌شود. اين امر معمولاً در شبانه روز يك بار صورت مي‌گيرد و براي به كار انداختن مجدد آن كافي است. با تكان دادن دستگاه جيوه به مخزن اوليه باز گردد.

دماسنج حداقل : در ساختمان دماسنج حداقل، به جاي جيوه از الكل سفيد استفاده مي‌كنند. در اين دماسنج، سوزني به طول تقريبي يك سانتي‌متر (اصطلاحاً اندكس ناميده مي‌شود) در داخل الكل لوله باريك دماسنج شناور است به اين ترتيب، در موقع ايجاد حرارت و در نتيجه انبساط حجم الكل، الكل به راحتي از اطراف سوزن عبور مي‌كند، بدون آنكه حركتي به آن بدهد در زمان كاهش درجه حرارت، الكل تا نقطه تماس با سطح خارجي سوزن از اطراف آن جريان يافته و از اين به بعد نيروي كشش سطحي سوزن را به اطراف مخزن دماسنج مي‌كشد اين حركت تا رسيدن درجه حرارت به حداقل خود ادامه يافته و سپس متوقف مي‌شود از اينرو قرائت حداقل حرارت در هر زماني كه باشد براحتي ميسر مي‌گردد.

دمانگار (Thermograph) : اين دماسنج‌ها اغلب براي آن نواحي بكار مي‌رود كه دسترسي به آنها در كوتاه مدت مشكل است و يا براي دقت بيشتر و كنترل درجه حرارت در ساعات مختلف، از اين دماسنج استفاده مي‌كنند.