مرکز دانش صنعت تاسیسات

 فتومتر نشر شعله ای يا فلیم فتومتر Flame photometer دستگاهي است كه جهت اندازه گيري فلزاتی مانند : كلسيم ، سديم ، پتاسيم ، ليتيم و باریم بكار می رود. فليم فتومتر شبيه اسپكتروفتومتر و يا فتومتر ساده است ، با اين تفاوت كه در فتومتر، لامپ الكتريكی ، و در فلیم فتومتر نور حاصل  از شعله بعنوان منبع نور محسوب مي شود. همچنين فتومتر يا اسپكتروفتومتر، ميزان نور جذب شده توسط محلول را اندازه گيری می نمايد ، در حاليكه فليم فتومتر نور حاصل از سوختن فلز را مستقيماً اندازه گيری می كند .

در يك فليم فتومتر بطوركلی يك گاز اشتعال پذير ( گاز طبيعی مايع ) با يك عامل اكسيد كننده ( هوای فشرده ) مشتعل گرديده و توليد شعله می نمايند . نمونه رقيق شده از طريق هوای فشرده از انتهای لوله موئينه بصورت پودري ، وارد شعله شده و گداخته مي شود ، نور حاصل از احتراق پس از عبور از فيلتر مخصوص خود به صورت يک تک رنگ از عدسی عبور کرده و به سلول فتوتيوب برخورد مي‌کند . سلول فتوتيوب نور را دريافت کرده و ولتاژي متناسب با شدت آن ايجاد مي كند كه اين ولتاژ پس از تقویت ، بوسیله گالوانومتر قابل اندازه‌گيري است . اساس اندازه‌گيري مقايسه‌اي بوده و عدد خوانده شده مقایسه ای است بین نمونه Blank که مشخص کننده صفر است ، با يک نمونه استاندارد با غلظت معين .

اجزاء دستگاه فتومتر شعله ای ( فلیم فتومتر ) :

1 ) منبع نور ( شعله ) و نبولايزر،  شامل بخش مكنده است كه نمونه  مورد آزمايش بوسيله آن  وارد شعله  مي شود .

2 ) فيلتر و عدسيها

3 ) دتكتور (  فتوسل )

4 ) نمايشگر و چاپگر

5 ) كمپرسور هوا

6 ) منبع گاز

در شکل زیر تصویر یک فتومتر شعله ای یا فلیم فتومتر را مشاهده می کنید :

نمایش شماتیک یک دستگاه فلیم فتومتر  Flame photometer:

چندین عامل می تواند در شدت نور منتشره از محلول آزمایش موثر واقع شود که از آن میان می توان عوامل زیر را نام برد :

1 ) ویسکوزیته (گرانروی) : اضافه نمودن موادی که باعث افزایش ویسکوزیته می شوند مانند ساکاروز ، شدت نور نشری را کاهش می دهند . و همچنین در عمل اتم سازی ( Atomization ) ، نیز اثر می گذارند .

2 ) حضور اسیدها : عموماً اسیدها باعث کم شدن شدت نور منتشره می شوند و آنچه که محقق است اثر آنیونی اسید است که در تعادل تفکیک نهایی نمک تبخیر شده ،  باعث مزاحمت می شود .

3 ) حضور فلزات دیگر : ظاهراً با قرار دادن یک صافی می توان نتایج قابل قبولی گرفت ، و اثری را که یونهای دیگر ممکن است در تابش شعله داشته باشند ، می توان به این ترتیب حذف کرد .  از این رو بدیهی است که محلولهای استانداردی جهت تنظیم دستگاه لازم خواهد بود که وجه تشابهی با محلول مورد آزمایش را داشته باشند .