اشاره: ساختمان‌ها مکان‌هایی برای رفاه و آسایش ساکنانشان هستند که ایجاد این رفاه و آسایش در سایه اجرای قوانین و مقررات ساختمانی محقق می‌شود طوری که اجرای دقیق قوانین و مقررات ساختمانی و همچنین به کارگیری تخصص‌های متفاوت و فن آوری‌های نوین نقشی بسزا در ایجاد ساختمان‌های با کیفیت دارند. از این رو سازمان‌ها و ارگان‌های ذیربط سعی بر تدوین، تصویب و اجرای قوانینی دارند که بتوان به این مهم دست یافت. با مهندس اصغر شیرازپور یکی از فعالان بخش تاسیسات مکانیکی ساختمان در رابطه با تصویب قوانین سازمان نظام مهندسی، وظایف، نقش سازمان و همچنین تعریفی از بخش‌های مختلف تاسیسات مکانیکی ساختمان و مشکلات این بخش گفتگویی انجام داده ایم که خلاصه آن در پی می‌آید.

در آغاز توضیحاتی را در رابطه با قوانین نظام مهندسی و کنترل ساختمان و همچنین آیین نامه‌های اجرایی آن بفرمایید؟در اسفند ماه سال 1374 قوانین سازمان نظام مهندسی و کنترل ساختمان به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید.
مجموع این قوانین در فروردین ماه سال 1375 جهت اجرایی شدن به وزارت مسکن و شهرسازی ابلاغ گردید. آیین نامه‌های اجرایی مندرج در ماده 28 ،27 و همچنین ماده 33 به تدریج تدوین، تصویب و در نهایت جهت اجرا به سازمان‌های ذیصلاح ابلاغ گردیدند.
مجموع قوانین تصویب شده در سازمان مهندسی بیان کننده انتظارات افراد و نهادهایی (متخصصان در رشته‌های عمران، معماری، مکانیک، برق، شهرسازی، ترافیک، نقشه‌برداری) است که در این امر دخالت مستقیم دارند به طوری که در راستای این قوانین، استفاده بهینه از توان متخصصان این بخش (کارگران و مهندسان دارای مهارت فنی ساختمان) در طراحی، محاسبه، اجرا، بهره برداری، نگهداری ساختمان‌ها موجب بالا رفتن اطمینان از ایمنی ساختمان، بهره دهی مناسب و... خواهد شد.
جهت اجرایی‌تر شدن قوانین تصویب شده در سازمان نظام مهندسی چه اقداماتی لازم است؟
برای اجرایی‌تر شدن این قوانین همتی چند سویه لازم است همتی که یک سوی آن را مهندسان عضو سازمان نظام مهندسی و کارگران ماهر ساختمانی تشکیل می دهند و در سوی دیگر سازمان‌ها و مسوولان اجرایی کشور هستند که لازم است مسوولان نظارتی دقیق و چند سویه بر استاندارد مصالح ساختمانی و عملکرد مهندسان داشته باشند. در نهایت کلیه این امور منجر به تولید ساخت ساختمان‌هایی می‌شود که از جهت کیفیت در سطح بسیار بالایی نسبت به ساختمان‌های گذشته قرار دارند. لازم به ذکر است که تدوین و تصویب آیین‌نامه شکل گیری تشکل‌های حرفه ای و صنفی (مندرج در تعریف قانون ماده 1) انجام نشده و در دست بررسی قرار دارد به طوری که عمده ترین وظایف این آیین نامه‌ها تسنیق امور مهندسان ساختمانی و همچنین حل و فصل معضلات و مشکلات تشکل‌های حرفه‌ای و صنفی با وزارت مسکن و شهرسازی می‌باشد.
نقش، ساختار و وظایف سازمان نظام مهندسی ساختمان چیست و تا چه حد به این وظایف جامه عمل پوشانده شده است؟
نقش و ساختار سازمان نظام مهندسی در جایی معنای واقعی به خود می گیرد که سایر نهادها و ارگان‌ها همکاری‌های لازم را با یکدیگر داشته باشند نه اینکه هر کدام به صورت مجزا فعالیت کرده و به عبارت دیگر هر یک ساز خود را بزنند. به طور مثال فرآیند طراحی، محاسبه، نظارت اجرا در تمامی استان‌ها به جز تهران به دقت تعریف شده و در حال اجراست در حالی که در خود تهران این مراحل اجرایی نشده است. البته علل اجرایی نشدن این امور در حال بررسی هستند و اگر شهرداری و سازمان نظام مهندسی همگام با یکدیگر حرکت کنند و بتوانند آن طور که شایسته است به وظایف قانونی خود عمل نمایند، نقش و ساختار و همچنین وظایف سازمان نظام مهندسی معنای واقعی خود را می‌یابد.
تاسیسات مکانیکی ساختمان را تعریف کرده و توضیحات مختصری از بخش‌های آن بفرمایید؟
تاسیسات مکانیکی ساختمان که باید طراحی، محاسبه، نظارت و اجرای آن براساس مباحث 2- 3- 12- 14- 15- 16- 17- 19 مقررات ملی ساختمان انجام شود شامل تاسیسات گرمایشی و سرمایشی، آسانسور، پله برقی، پیاده روهای برقی، تاسیسات بهداشتی (آبرسانی و دفع فاضلاب) و گازرسانی می‌شوند. بخش‌های دیگر تاسیسات مکانیکی شامل سونا، جکوزی، استخر، تجهیزات شهرهای بازی و... هستند. در کل کارکرد اصلی این بخش‌ها تامین رفاه و بهداشت ساکنان ساختمان است که توجه به این بخش‌ها در طراحی و ساخت ساختمان‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است به طوری که این بخش 30 درصد از قیمت تمام شده ساختمان را به خود اختصاص می‌دهد.
با توجه به اینکه جنابعالی سال‌های متمادی در بخش تأسیسات مکانیکی ساختمان فعالیت کرده‌اید چه فناوری‌ها و نوآوری‌هایی در این بخش رخ داده است؟
نوآوری‌هایی که در بخش تاسیسات مکانیکی ساختمان صورت گرفته به طور اختصار شامل استفاده از انرژی خورشیدی در سیستم‌های سرمایشی- گرمایشی و...، استفاده از سیستم مدیریت هوشمند در کنترل مصرف انرژی، طراحی و احداث واحدهای تولید برق و حرارت (C.C.H.P)، استفاده از تجهیزات ایمنی در شبکه گاز ساختمان‌ها همانند هشدار دهنده‌های مونواکسید کربن و شیر قطع کن‌های جریان اضافی گاز (فیوز گاز)، طراحی و ساخت شیرهای حساس در مقابل زمین لرزه که متاسفانه به دلیل عدم توجه به کارآیی و ضرورت این نوآوری‌ها در ساختمان، است. استفاده از این فن آوری‌ها با وجود اینکه در مبحث 17 مقررات ملی ساختمان جزئی از الزامات می باشد، هنوز عمومیت نیافته است.
هم اکنون چه مشکلاتی در زمینه تأسیسات مکانیکی ساختمان وجود دارد؟ و آیا راهکارهایی جهت بر طرف کردن این مشکلات اندیشیده شده است؟
در حال حاضر یکی از عمده‌ترین معضلات تاسیسات مکانیکی ساختمان اجباری نشدن طراحی، محاسبه و نظارت بر اجرای تاسیسات مکانیکی ساختمان می‌باشد. به همین جهت ساکنان ساختمان‌های تولید شده از رفاه، ایمنی و آسایش کمتری برخوردارند به طوری که ساخت چنین ساختمان‌هایی هم از جهت اقتصادی مقرون به صرفه نیست و هم عمر کوتاهی دارند.
در این میان موثرترین راهکار برای حل این معضل را می‌توان تدوین و به امضاء رساندن تفاهم‌نامه‌هایی بین وزارت نفت، وزارت مسکن و شهرسازی، وزارت نیرو، شرکت سهامی آب و فاضلاب کشور و سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور دانست که امضاء تفاهم نامه‌های این چنینی منجر به اجرایی شدن قوانین و همچنین تدوین شیوه نامه‌های اجرایی در ساختمان‌ها می‌گردد.
با توجه به قرار داشتن در سال اصلاح الگوی مصرف در زمینه تاسیسات مکانیکی ساختمان چه اصلاحاتی صورت گرفته و تا چه حد این الگو در بخش ساختمان مد نظر قرار گرفته است؟
برای بهینه سازی مصرف انرژی و حرکت به سمت اصلاح الگوی مصرف لازم است که در ابتدا تعریفی جامع از این الگو داشته باشیم.
اصلاح الگوی مصرف نیازمند بازنگری در نحوه مصرف است در صورت مصرف بی رویه در تمامی قسمت‌ها که در اینجا روی صحبت ما حوزه انرژی است لازم است اصلاحاتی انجام شود و با اتخاذ روش‌های بهینه سازی در مصرف که یکی از عمده ترین این فعالیت‌ها اجرای مبحث 19 مقررات ملی ساختمان است می توان بر این الگو جامه عمل پوشاند و گام‌های اساسی را در کاهش مصرف انرژی برداشت.
به کار گرفتن روش‌هایی از جمله سیستم مدیریت هوشمند ساختمان به خصوص در تاسیسات مرکزی ساختمان، ایزوله کردن تجهیزات موتورخانه، استفاده از پنجره‌های دو جداره، استفاده از تجهیزات برودتی جذبی، بکارگیری روشی برای تعیین برچسب انرژی در ساختمان‌ها با استانداردهای تعریف شده و نگهداری تجهیزات برودتی و گرمایشی می تواند گام‌های مثبتی در جهت کاهش مصرف انرژی باشد، البته امیدوارم مسوولان و سازندگان ساختمانی بتوانند قدم‌های موثر و مثبتی را در این عرصه بردارند.
 برگرفته از: هفته نامه پیام ساختمان و تاسیسات- 15 تیرماه 1388- سال پنجم- شماره 66 مسلسل- شماره 13 دو هفته نامه- صفحه 43

یک تصویر یک خاطره

جدید ترین اخبار

حاضرین در سایت

ما 50 مهمان و بدون عضو آنلاین داریم

ورود به سایت